សៀមរាបជាថ្មី ជាមួយកន្លែងថ្មីដែលមនុស្សភាគច្រើនបានរំលង

កាលបើបានមកដល់ក្រុងសៀមរាបពេលណា បើនិយាយពីការដើរលេង សម្រាប់មនុស្សម្នារទូទៅ ប្រាង្គប្រាសាទនៅក្នុងតំបន់អង្គរគឺដឹងតែស្ថិតនៅកំពូលតារាងតែម្តង។ ចុះមានធ្លាប់បានសួរខ្លួនឯងទេថា មានកន្លែងណាដែរ យើងអាចនឹងរំលង ពេលមកលេងសៀមរាបរាល់ដង ដែរឬអត់? ប្រសិនជាមានមន្ទិលហើយ លើកនេះយើងសូមណែនាំកន្លែងមួយចំនួនស្ថិតនៅក្នុងខេត្តសៀមរាប កន្លែងខ្លះអាចចេញពីក្រុង ខ្លះនៅជាយក្រុង ឯខ្លះទៀតគឺនៅកណ្តាលក្រុងតែម្តង តែអ្នកអាចនឹងមិនធ្លាប់បានទៅដល់ពីមុនមក។

«ស្រះដំរី» បុរាណស្ថានដ៏ពិសិដ្ឋលើខ្នងភ្នំគូលែន

ប្រមាណជាជាង ៧០ គ. ម. អំពីក្រុងសៀមរាបឆ្ពោះទៅទិសខាងជើងភ្នំគូលែន គឺជាភ្នំដ៏ពិសិដ្ឋ និមិត្តរូបនៃភ្នំព្រះសុមេរុ៍ ជាទីក្រុងសម័យអង្គរទី ១។ ដំណើរទស្សនាចរណ៍នេះតម្រូវឲ្យយើងដើរកាត់ល្អាងភ្នំមួយ ឈ្មោះល្អាងពើងប្រចៀវ ប្រសិនយើងឆ្លៀតចូលយើងនិងឃើញសុទ្ធតែសត្វប្រជៀ​វ រាប់ពាន់ក្បាល។ បន្តដំណើរប្រហែល 800 ម៉ែត្រទៀត​ យើងនឹងមកដល់បុរាណស្ថានដ៏ពិសិដ្ឋនោះគឺ ស្រះដំរី នេះឯង។ នៅទីនោះមានរូបចម្លាក់ស្ដេចដំរីមួយដ៏ធំសម្បើម ដែលមានអក្សរបុរាណចារឹកថា “ឥន្រ្ទតបតិសិហ” ក្រៅពីនេះនៅមានរូបចម្លាក់ ស្ដេចកង្កែប ស្ដេចតោ ២ និង ព្រះគោ ហើយនៅខាងមុខរូបសំណាកដែលឆ្លាក់ពីថ្មភ្នំធម្មជាតិទាំងនេះ ក៏នៅមានស្រះទឹកមួយទៀតផងដែរ។ ទីកន្លែងមួយនេះកម្រនឹងមានអ្នកមកដល់ណាស់ ព្រោះស្ថិតនៅក្នុងព្រៃលើភ្នំ ហើយផ្លូវចូល ជិះបានតែម៉ូតូ និងថ្មើជើងប៉ុណ្ណោះ ដែលធ្វើឲ្យអ្នកដែលបានទៅស្គាល់មានអារម្មណ៍ថារំភើបនឹងទិដ្ឋភាពដ៏ស្រស់ត្រកាលនេះ។

ទីតាំង៖  «ស្រះដំរី» បុរាណស្ថានដ៏ពិសិដ្ឋលើខ្នងភ្នំគូលែន

“វត្តរាជបូណ៌” អារាមហ្លួងក្នុងក្រុងសៀមរាប

វត្តរាជបូណ៌ ឬវត្តបូណ៌ (ប្រជាជនហៅកាត់) ជាបូជនីយដ្ឋាននិងបុរាណដ្ឋានដ៏ល្បីមួយនៅក្នុងខេត្តសៀមរាប កសាងឡើងក្នុងរវាងឆ្នាំ១៦៥០ ហើយព្រះវិហារកសាងនាសម័យកាលក្រោយ ក្នុងរជ្ជកាល សម្តេច ព្រះបាទនរោត្តម។ អ្វីដែលជាទីគួរឲ្យចង់គយគន់ និងផ្តិតយករូបភាព សម្រាប់អ្នកទេសចរ អ្នកស្រាវជ្រាវជាតិ-អន្តរជាតិគឺ តួព្រះវិហារបុរាណ គ្រឹះ ហោជាង សន្លឹកទ្វារ សន្លឹកបង្អួច ព្រះពុទ្ធបដិមា បល្ល័ង្ក សសរ រូបគំនូរ ពណ៌ គឺសុទ្ធតែប្រណិត ដែលឆ្លុះបញ្ចាំងអំពីភាពផ្ចិតផ្ចង់ នៃសិល្បករ ស្ថាបត្យករ និងសិល្បៈបុរាណខ្មែរសម្រាប់សាសនា។ នៅលើជញ្ជាំងព្រះវិហារផ្នែកខាងក្នុងមានសិល្បៈដ៏រស់រវើកល្អវិចិត្រគឺគំនូរបុរាណរឿង «រាមកេរ្តិ៍» ដែលជារឿងល្បីល្បាញនៅអាស៊ីអាគ្នេយ៍ គូរនៅរវាងឆ្នាំ១៩២០-១៩២៤ ដោយជាងឈ្មោះ ប៉ិល និងក្មួយរបស់គាត់ឈ្មោះ ឌិត។ ជាងគំនូរទាំង២នាក់នេះ គឺជាជាងធ្វើណាំងសម្រាប់ល្ខោនស្បែកធំ ទើបគំនូរមានទម្រង់កាយវិការបែបដូចស្បែកធំ។ ចំណែកនៅផ្នែកខាងក្រៅមានចម្លាក់លៀនយ៉ាងរស់រវើកនៅលើទ្វារ និងបង្អួច ដោយលោកកុសលបានបញ្ជាក់ថា ព្រះវិហារដ៏ចំណាស់មួយនេះធ្លាប់មានការជួសជុលតាំងពីសម័យអាណានិគមបារាំងមកម្ល៉េះ។ បច្ចុប្បន្ននេះ ព្រះវិហារបុរាណ វត្តរាជបូណ៌ ត្រូវបានបញ្ចប់ការជួសជុល និងបើកឲ្យចូលទស្សនាបានជាធម្មតា សម្រាប់ទិដ្ឋភាពខាងក្នុង ទស្សនាចរគួរតែទៅក្នុងកំឡុងម៉ោង ៤រសៀល ទៅ៦ល្ងាច ដែលជាវេលាមួយដែលព្រះសង្ឃ បើកទ្វារព្រះវិហារ ដើម្បីចម្រើននមស្ការព្រះសម្មាសម្ពុទ្ធ។

ទីតាំង៖  “វត្តរាជបូណ៌” អារាមហ្លួងក្នុងក្រុងសៀមរាប